Bouwjaar 61 is zo’n voorstelling waar ik met de nodige voorpret naar toe wandel. Dat Diederik van Vleuten goed kan vertellen is bekend dankzij TV uitzendingen als ‘Daar werd wat groots verricht’. Het onderwerp ‘de maanlanding’ kan me nooit vervelen en mijn bouwjaar is net als dat van Van Vleuten 1961. Mijn avond is dus al bij voorbaat geslaagd.
De spreker betreedt het Oude Luxor Theater met een anderhalve meter hoge Saturnus-raket die een prominente plaats op het podium krijgt. Op een koektrommel staan de drie Apollo 11 astronauten Neil Armstrong, Michael Collins en Buzz Aldrin afgebeeld. Toch draait de voorstelling, waarin Van Vleuten twee uur onafgebroken aan het woord is, vooral om zijn vorig jaar overleden vader. Diederik blijkt de kunst van het vertellen niet van een vreemde te hebben: ‘Je kon mijn vader onvoorbereid op een podium zetten en hij schudde zo een speech van een uur uit zijn mouw.’ Ook was vader een verdienstelijk imitator van onder meer Toon Hermans en Chriet Titulaer.
De voorzichtige kanttekeningen die Diederik van Vleuten plaatst bij zijn vaders talent blijven respectvol. Zo nam zijn vader iedere vakantie een bandrecorder mee waarmee hij geluiden opnam, zodat het gezin thuis niet alleen kon nagenieten van de honderden dia’s die hij had gemaakt, maar tevens van het klokgebeier in Franse dorpjes, een door meeuwengekrijs bijna onhoorbaar geworden branding en een met veel moeite vastgelegde rondvliegende hommel.
Het hoogtepunt van de voorstelling is het moment waarop Van Vleuten zijn vader imiteert die ruimtevaartdeskundige Chriet Titulaer imiteert die de werking van een bandrecorder uitlegt. Ook voor de rest van de zaal blijkt de show een feest der herkenning. Meerdere keren zegt Van Vleuten dat iedereen die ouder is dan 62 zich de maanlanding herinnert. Toch was ik in mijn beleving de enige in mijn klas die hiernaar gekeken heeft en die überhaupt belangstelling had voor het leven buiten de eigen dampkring. Mijn klasgenoten bleven op voor de vechtersbazen Cassius Clay en Joe Frasier, namen die mij dan weer niets zeiden.
Van Vleuten trekt zijn verhaal breder dan de ruimtevaart en vergelijkt de idealistische jaren zestig van John F. Kennedy die een mens op de maan wilde zetten voor het einde van het decennium niet omdat het makkelijk was maar omdat het moeilijk was met de slappe praatjes van de politici van nu: ‘Dertig procent van de Amerikanen en Thierry Baudet gelooft al niet meer dat we op de maan zijn geweest.’
Ronduit ontroerend is de manier waarop Van Vleuten het afscheid van zijn vader in de voorstelling heeft verwerkt. Muziek zou niet gepast zijn, geluiden des te meer. En zo zwaaien we vader van Vleuten uit door te luisteren naar het aftellen voorafgaand aan de lancering van de Apollo 11, gevolgd door Frans klokgebeier, de door meeuwengekrijs verstoorde branding en de opgejaagde hommel. Ten slotte klinken de geruststellende woorden: ‘Houston, Tranquility base here, the Eagle has landed.’
DIEDERIK VAN VLEUTEN – BOUWJAAR ’61 OUDE LUXOR THEATER DONDERDAG 18 APRIL 2024
Foto’s Bob Bronshoff
