De voorlaatste overzichtstentoonstelling van Rob Scholte in Nederland vond plaats in 1988 in Museum Boijmans Van Beuningen: How to Star. Meer dan drie decennia later presenteert De Fundatie in Zwolle Reproductie Verplicht, een gevarieerde selectie uit het geschilderde oeuvre van de ‘koning van het copyright’.
Al sinds de jaren tachtig houdt Scholte zich bezig met de betekenis van het begrip ‘eigendom.’ Als kunstenaar mocht hij geen flesje Coca Cola afbeelden vanwege het beeldrecht, maar die flesjes kwam hij wel overal ongevraagd tegen zodat hij zich gedwongen voelde ze te bekijken. Dankzij zijn eigenzinnige aanpak en zijn direct aansprekende stijl, maakte Scholte al spoedig deel uit van de internationale kunstscene. Toen toonaangevende Amerikaanse galeries aangaven dat hij niet snel genoeg nieuw werk produceerde, maakte hij enkele series zeefdrukken: ‘Golden Horizon’ en ‘Tartufo Tartuffi’, die beide vertegenwoordigd zijn in de Fundatie.
Curator Ralph Keuning kan onmogelijk alles wat uit Scholtes handen kwam laten zien. Het meest omvangrijke werk ‘Après nous le déluge’ over de rol van oorlogen in de geschiedenis bevindt zich in Japan. Deze reusachtige wand- en plafondschildering bracht Scholte samen met een heel team van assistenten aan in een nagebouwde versie van Huis ten Bosch in ‘Holland Village’ in Nagasaki. Daarmee sluit dit project perfect aan bij Scholtes gedachtegoed: het kopiëren van de werkelijkheid krijgt in een andere context een nieuwe betekenis.
Tijdens zijn verblijf in Japan periode schilderde Scholte ook enkele billboards na, die hij langs de kant van de weg aantrof. Die zijn in Zwolle wel te zien. De betekenis van de teksten zal de meeste bezoekers ontgaan zodat de aandacht nu volledig gericht is op het beeld.
Op 24 november 1994 veranderde Scholtes leven ingrijpend. Een onder zijn BMW aangebrachte handgranaat ontplofte in het centrum van Amsterdam waardoor Scholte zijn beide benen kwijtraakte. Zijn zwangere echtgenote Micky Hoogendijk verloor hierbij haar kind. Een jaar later stelde de kunstenaar zijn gehavende auto tentoon in kunstcentrum Arti & Amicitae. Ook in De Fundatie is werk te zien dat reflecteert op deze dramatische gebeurtenis. De nageschilderde röntgenfoto’s die het ziekenhuis na het ongeluk van Scholte maakte hangen in Zwolle aan de museumwand. Ook de verwrongen portretten van een op de achterbank van een auto gezeten Prinses Diana zijn veelzeggend: ‘Lady Di en ik zijn beiden mogelijk het slachtoffer van een moordaanslag,’ aldus de kunstenaar.
Met Nederland heeft Scholte altijd een haat-liefde verhouding gehad. Van 1995 tot 2003 woonde en werkte de kunstenaar op Tenerife. Terug in Nederland vestigde hij zich met zijn gezin in Den Helder waar hij de beschikking kreeg over het gebouw van het voormalige postkantoor dat hij omtoverde tot het Rob Scholte-museum. Naast eigen werk toonde hij daar zijn fascinerende kunstverzameling. Scholte leek een ander mens te zijn geworden en vond de rust om nieuw werk te scheppen. In plaats van trots te zijn op de aanwezigheid van één van de belangrijkste naoorlogse Nederlandse kunstenaars stak het benepen gemeentebestuur voortdurend spaken in Scholtes wielen. In 2018 werd het gezin hardhandig op straat gezet en werden alle in het museum aanwezige doeken en objecten in beslag genomen. De gemeente Den Helder was kennelijk niet eens bereid om enige werken in bruikleen af te staan voor deze tentoonstelling.
De hoeveelheid werk die wel in Zwolle is te zien is dan ook verrassend. Er hangen enkele prachtige voorbeelden uit Scholtes ‘Blauwe Periode’ (2004). Reproductie Verplicht toont veel sprekende voorbeelden van Scholtes kopieerkunst. Zo maakte hij een interessante serie uitvergrote handtekeningen van beroemdheden als Thomas Alva Edison, Fred Astaire, Queen Elizabeth en van hemzelf als klassieke versies van hedendaagse graffiti-tags.
In het open middengedeelte hangen vervormde vrouwenportretten onder de naam ‘Plug-In’. Scholtes zelfspot zien we terug in een uitvergroot en in kleur nageschilderd artikel uit NRC Handelsblad van 3 december 1986 waarin de kunstenaar beschuldigd werd van plagiaat. Het hangt naast ‘Utopia’, het onderwerp van deze verdachtmaking.
ROB SCHOLTE | REPRODUCTIE VERPLICHT
SCHILDERIJEN
Museum de Fundatie Zwolle
18 december 2021 t/m 26 juni 2022