Reizen met het openbaar vervoer leidt tot verrassingen wanneer je trajecten aflegt die je nog niet kent. De busrit vanaf Amsterdam-Centraal blijkt een route te volgen langs een historische plaats die al een tijd op mijn lijst van te bezoeken oorden staat: Ruigoord. Een gekraakt kunstenaarsbolwerk dat zich qua mentaliteit bevindt tussen hippievisioenen en punkidealen. Ooit een eilandje met een mooi klein kerkje, nu een vrijplaats van kunst en andere geestverruimende activiteiten.

Dankzij Google Maps weet je altijd waar je bent. In de bus of in de trein kun je exact te route volgen. Het blauwe bolletje nadert de kunstenaarskolonie. Vanachter de bomen steekt ineens het karakteristieke kerktorentje uit. Ruigoord kan van de bucketlist.

Ruigoord
Ruigoord

In IJmuiden-haven is het volstrekt onduidelijk waar de passagiers zich moeten melden. Voor de douane achter in het gebouw vormt zich een rij, aan de rechterkant van het gebouw zitten dames achter een loket. Op een bordje dat met een pijl naar hen verwijst staat: ‘Pets only’. Je ziet mensen vertwijfeld kijken. Echtparen splitsen zich, de eerste schisma’s worden al zichtbaar nog voor de vakantie goed en wel is begonnen. Mensen die de douane al zijn gepasseerd moeten alsnog terug naar de loketten.

Onze hut bevindt zich voorop de boot, zodat we kijkend door de patrijspoort kunnen zien waar we heen varen. Het is prachtig weer, de zon schijnt volop en er is nauwelijks wind; ideale omstandigheden voor de overtocht.

View
Uitzicht vanuit de hut

Een afbeelding op de voorplecht laat zien dat we dolfijnen en walvissen kunnen tegenkomen, plus allerlei zeevogels. Dat gebeurt allemaal niet. Wel zien we een mooie zonsondergang in het Noordoosten, de richting die we uitvaren. Ook komen met enige regelmaat schepen die in een andere richting varen voorbij en zien we voorzichtig draaiende windmolens die in complete parken staan opgesteld.

Volgens een overdreven ronkende aanbeveling heeft de chef-kok 60 jaar lang de wereldzeeën bevaren en heeft hij uit de vele internationale keukens die hij in zijn rijke leven tegenkwam een zorgvuldige selectie gemaakt, zodat wij als passagiers het voorrecht hebben om de culinaire highlights van al die verschillende culturen op aarde te proeven.

Google Maps
Google Maps

Het blijf nog lang licht, zeker tot elf uur. In de nachtelijke uren zie ik een aantal olieplatformen die de Noordzee spectaculair verlichten.

De bus staat reeds gereed en brengt ons in hoog tempo naar Newcastle. Hier begint Hadrian’s Wall. In de stad bekijken we een oude kathedraal; als je daar gaat zitten, weet je dat je echt in het Verenigd Koninkrijk bent aangekomen.

De blauwe luchten, die we te zien krijgen vanuit de trein naar Edinburgh, zijn onSchots, de zee ligt er prachtig bij, veel gras en bomen zijn groen dankzij de regen die hier af en toe toch nog is gevallen. Het ene zeegezicht, strand, wordt opgevolgd door het volgende heideveld, heuvel. De treinreis zet zich spectaculair voort met een rit over de Royal Border Bridge. De Schotse grens ligt nog een klein eindje verder naar het noorden. ‘Lang geleden is hier zwaar gevochten tussen de Schotten en de Engelsen,’ weet een oudere medepassagier te vertellen.

Border's Bridge
Royal Border Bridge

Edinburgh opent zich als een drukke, volle en hete stad zoals ik niet eerder heb meegemaakt. De eerste keer stortregende het, de tweede keer was het tamelijk gloomy maar nu dus zonovergoten. Terrasjes met straatmuzikanten, de voetgangersverkeerslichten blijven krankzinnig lang op rood staan, terwijl het verkeer eindeloos de kans krijgt door te razen, maar de meeste mensen trekken zich weinig aan van het rode licht.

De zonovergoten stad maakt zo euforisch dat we het reuzenrad instappen, wat nog best een hele beleving is. Het reuzenrad is bijna net zo hoog als het beroemde grote monument van Sir Walter Scott (1771-1832, auteur van onder meer ‘Ivanhoe’). Een rockband met als frontman een doedelzakspeler geeft een hedendaagse draai aan Schotse tradities.

Bagpipe band
Bagpipe band

De volgende dag is het minder zonnig. Geen regen, wel drizzle en vooral de kleur grijs. We bekijken een prachtige tentoonstelling in the National Gallery met werk van Rembrandt vanuit Brits perspectief. Rembrandt blijkt niet alleen Britse gebouwen te hebben geschilderd, hier is ook minder bekend werk van hem te zien zoals een (alternatieve) lezende vrouw, een molen in een landschap die de inspiratie vormde voor veel andere kunstenaars en prachtige etsen en selfies, waarvan Rembrandt als maker de voorloper was.

Het kasteel wordt enigszins ontsierd door een buitenissig podium en een tribune. Later op de dag zal daar de damesgroep Bananarama zijn opwachting maken. We bekijken een winkel vol met Harry Potter parafernalia. Het oude gedeelte van de stad is erg toeristisch. We wandelen een kerk binnen waar een expositie is over de Reformatie. Daar worden we aangesproken door een zekere Richard en we hebben een interessante gedachtewisseling over de Reformatie en over de kerk in al haar verschijningsvormen.

See-through Doorkijkje
Doorkijkje

Dezelfde middag wandelen we door naar de Gallery of Modern Art, waar we op een lege eerste verdieping belanden, en uiteindelijk in de kelder moeten zijn, waar een bescheiden fototentoonstelling is te zien.

De laatste ochtend in Edinburgh activeren we onze treinkaart en lopen we naar the National Gallery of Modern Art. Volgens de reisgids een wandeling van 15 minuten, in werkelijkheid een half uur, maar als je voor alle rode lichten wacht minstens drie kwartier. Mooi werk van kunstenaars wier namen beginnen met een M: Matisse, Margritte, Mondriaan en Miro. De twee double shots cappuccino zijn daarna zeer welkom.

Edinburgh
Edinburgh

Op de terugweg nemen we de bus, waarbij we tot onze verrassing langs de National Portrait Gallery rijden. Uitgestapt en mooie portretten gezien, oude en nieuwe schilderkunst, foto’s en een tentoonstelling over vliegtuigen en treinen van honderd jaar geleden.

De trein naar Glasgow gaat veel rapper dan ik had verwacht. De wandeling naar Kelvingrove Art Gallery (de mooiste collectie Britse kunst) valt nogal tegen. Om vijf uur is het sluitingstijd. Niet eerder dan 4.40 PM hollen we de trap op, nadat een portier vraagt of we iets specifieks willen zien. ‘The Dutch masters’ roep ik en ren door. Mooie werken maar geen Rembrandt. In de zaal ernaast hangt Franse kunst. Ik loop naar beneden om te vragen naar de Rembrandt, maar die is uitgeleend. Die is vast in Edinburgh, bij de Rembrandt-tentoonstelling die we al hebben gezien.

Museumshop
Kelvingrove Museumshop

Gegeten bij Life, een gezellige tent met niet alleen vegetarische, maar zelfs veganistische schotels. Aan het eind van de avond treedt een singer-songwriter op. Het is een echte uitgaansavond, met veel blote jurken en hard lachende mannen. Opmerkelijk is het grote aantal vrouwen dat in groepen op stap gaat. De straat tussen eethuis en hotel is afgezet vanwege een brand in de Art School.

De volgende ochtend duiken we het Hardrock café in. Daar hangen een jas van Amy McDonald en de gitaar van Angus Young van ACDC. We vervolgen onze wandeling naar de Modern Art Gallery.

Van Glasgow naar Oban is een flinke rit. Zeker drie uur. Wel een mooie reis. Het landschap wordt nadrukkelijker bergachtig. Via een omweg en een flinke bocht reiden we Oban binnen en komen tot stilstand naast de boot naar Mull.

Het stadje is levendiger dan ik had verwacht. Hier is zelfs een goede boekwinkel die niet onderdoet voor die van Glasgow. Fish and chips is het populairste gerecht. Je kunt het afhalen in doosjes en dat gebeurt veel. Sommigen mensen eten het zelfs op straat. In de plaatselijke kerk is een dienst gaande. Een handjevol mensen zit in de kerk, er is een koor, een verzorgde voorlezing en een liturgie. Als ik naar buiten loop, word ik aangesproken door een man die vraagt of ik de predikant ben; ik ben de enige die hier een colbertjasje draagt.

Vanaf Gylen Castle, vlakbij Oban hebben we een mooi uitzicht over de eilanden en het stadje. We drinken thee met een scone bij het vroegere huis van de MacDougle Clan. De wandeling naar McCaig’s Tower, het pompeuze imitatie-Colosseum dat daar is neergezet door een rijke inwoner van het dorp, is minder ver dan het lijkt. Nep of niet, het is een indrukwekkend monument en je hebt er een geweldig uitzicht over de baai, waar de zon dramatisch afscheid van ons neemt.

Oban Bay
Oban Bay

In Rannoch zijn geen winkels, geen restaurants, er is geen telefoonbereik en geen internet, zelfs geen radio en televisie. ‘De perfecte manier om te ontsnappen aan de drukte van het dagelijks leven.’ Onderweg zien we kinderen onafgebroken op schermpjes kijken, niet geïnteresseerd in de hoge bergen die aan ons voorbijtrekken. Het WiFisignaal is bijna verdwenen. Gelukkig doet Google Maps het wel.

Het landschap wordt leger en leger. We worden hinderlijk gevolgd door een autoweg en elektriciteitspalen, maar we zijn wel blij dat er stroom is in het hotel. De conducteur kondigt al aan dat Scott, de eigenaar van het hotel ons vermoedelijk staat op te wachten en dat is ook zo. Scott is vriendelijk en hij stelt ons op ons gemak. Scott draagt een van de koffers en brengt ons naar zijn verblijf, waar hij ons vriendelijk onthaalt met een pot thee.

Het diner is uitstekend verzorgd. Als een echte gastheer leidt Scott ons naar een tafeltje in een glazen serre waar we omringd door het majestueuze landschap kunnen eten. Na een wandeling van meer dan een uur zijn we al vrij hoog in de bergen. Bovengekomen zien we een kring van oranje-witte stenen, als mogelijke voorbode voor de verwachtte maansverduistering. Het uitzicht is fenomenaal. Ineens komen er WhatsApp-berichten binnen.

WhatsApp!
WhatsApp!

De reis naar Fort William duurt niet lang. Het ligt aan de voet van Ben Nevis, de hoogste berg van Groot-Brittannië. De zon brandt in mijn nek, als we de wandeling naar het hotel ondernemen. De Glen Nevis wandelroute begint op de plek waar wij zitten.

Nevis
Nevis

Hier is ook een brug over het riviertje naar het begin van de beklimming van de berg, die alleen te voet te bedwingen is. We zien mensen als mieren opklimmen tegen de berg. Het blijkt een wandeling te zijn van minstens acht uur, die je goed moet voorbereiden. Het zien van de enorme, 1300 meter hoge berg is voor ons indrukwekkend genoeg.

Ben Nevis
Ben Nevis

St. Andrews Church is volgens de reisgids de grootste kerk van Schotland maar dat moet berusten op een misverstand. Het is wellicht de grootste neogotische kerk. Wel een mooie kerk trouwens. We wandelen naar het water waar een restant is te zien van het fort dat Willem van Oranje bouwde en waarnaar deze plaats genoemd is.

Op het station verontschuldigt de omroeper zich voor het feit dat er geen vier, maar slechts twee treinstellen naar Malleigh beschikbaar zijn.

Het is inderdaad dringen in de trein. Ik ga op de grond zitten totdat we bijna bij het Glenfinnan-viaduct zijn, die ik dankzij Google Maps zie aankomen. De conducteur roept om dat we klaar moeten staan voor het maken van foto’s van de Harry Potter-brug (Uit de film De Steen der Wijzen). Voor de ramen ontstaat een geweldig gedrang. Een Japanse backpacker duwt zijn rugzak in mijn gezicht.

Glenfinnan viaduct
Glenfinnan viaduct

Ondanks de vertraging kunnen we nog mee met de boot, die ons binnen drie kwartier naar the Isle of Skye brengt. Geen wolkje aan de lucht en dat schijnt voor hier bijzonder te zijn. Portree op Skye is een mooi stadje waar veel toeristen doorheen schuifelen. De plaatselijke winkeltjes zijn overvol. De rest van het eiland is behoorlijk verlaten. We maken een rondrit met de lijnbus, wat leuker is dan een groepsrondrit en we stappen uit in een dorpje dat blijkt te bestaan uit zo’n vijf huizen. Een wandelpad is niet aanwezig, zodat we gewoon over de autoweg wandelen. De regen begint uitgerekend nu neer te dalen. We bekijken het Dinosaurus-museum vooral in de hoop een toilet te kunnen bezoeken dat daar echter niet is. De ‘waterval van 90 meter hoog’ blijkt weinig voor te stellen en moedigt vooral de plaslust aan. Twee lifters houden tevergeefs hun duim omhoog (de tijden zijn echt veranderd). Zodra de bus arriveert kiezen ze eieren voor hun ponden. De terugreis is mooi; we zien Thor’s Thumb, waar veel mensen halt houden (met de auto) om al dan niet de heuvels te beklimmen.

Portree
Portree

Saucy Mary’s cafe is het laatste dat we van Skye te zien krijgen is De trein naar Inverness staat klaar en mensen proberen in te stappen. De Schotse conducteur houdt daar niet van: eerst moeten alle stoelen gelabeld worden. Als ik mijn koffer op een tafel leg om stekkers en snoertjes tevoorschijn te halen, word ik meteen berispt. Het wordt een adembenemende, maar lange reis. Het landschap met meanderende rivieren tussen de Hooglanden is betoverend; dramatische wolkenluchten in vele grijstinten en af en toe vlagen blauw. Ten slotte een waterval die indrukwekkender is dan die van een dag eerder. Toch is het moeilijk niet afgeleid te worden door een ouderpaar met een kind en een alleenstaande moeder die haar baby een speelgoedtelefoon in handen drukt die penetrante, valse geluiden voortbrengt (dan nog liever een jankend kind). Mijn bewondering voor de man aan de andere kant van het gangpad neemt toe: hij heeft twee pluggen diep in zijn oren gepropt en leest onverstoorbaar The Times van de eerste tot en met de laatste bladzijde. Zonder ook maar een keer uit het raam te kijken.

Hotel Royal te Inverness, dat naast het station ligt, heeft een koninklijke allure. Er hangen moderne schilderijen in de lobby zodat in het hotel per saldo meer kunst te zien is dan in de nabijgelegen Art Gallery. Die Art Gallery heeft foto’s tentoongesteld van een man op een paard die een reis heeft ondernomen van Zuid-Amerika naar New York. Voor het authentieke effect ligt er een baal hooi in de zaal. De Gallery is bovendien lastig te vinden, want verhuisd zonder duidelijke wandelroute achter te laten.

Hotel Royal
Hotel Royal

Vanaf het kasteel hebben we uitzicht over stad en rivier. Toch voelen we ons enigszins belazerd als we wandelend langs het water ineens een man tot aan zijn knieën in het water zien staan vissen. Zo ondiep is de Ness hier dus. Of zou het van de extreme droogte komen?

Inverness Castle
Inverness Castle

We zien telkens mensen lopen die zwaaien met blauwwitte vlaggen. In een restaurant waar we neerstrijken, vraag ik wat dat te betekenen heeft. Het is Independence Day weet de serveerster me te vertellen. In heel Schotland? Dat weet ze niet. Thuis zoeken we het op: vandaag hebben 13.000 mensen voor Schotse onafhankelijkheid gedemonstreerd in Inverness.

Na de langste reis van deze vakantie: de vijf uur durende rit van Inverness terug naar Newcastle (de trein rijdt voor de echte diehards door tot aan Londen) stappen we de boot naar huis weer op.

Vlak voor ons vertrek naar het continent verschijnt boven de Noordzee een regenboog.

Rainbow in the North Sea
Regenboog boven de Noordzee

Epiloog

Met de boot meegereisde Britten die Amsterdam voor een middag bezoeken (en ‘s avonds weer met de boot terugvaren) bereiden zich in de bus voor op de dag. Wat kun je doen in die paar uurtjes? Ik hoor mensen kiezen voor een rondvaart, anderen gaan op zoek naar een goed restaurant. Bij het bereiken van onze Amsterdamse bestemming zegt de chauffeur: ‘Ladies en gentlemans. I will pick you up at the central stadium between 15 and 16 hour. I wish you a pleasant day.’ Hoe dit verhaal afloopt? Dat blijft een mysterie.

(Met dank aan de treinreiswinkel)